Gewichten en maten

Beschrijving van het dier

De Zwarte specht, wetenschappelijk bekend als Dryocopus martius, is een opvallende verschijning in de Europese bossen, met een bijzondere status in Nederland. Dit grootste lid van de spechtenfamilie in Europa onderscheidt zich door zijn indrukwekkende grootte, met een lichaamslengte variërend van 45 tot 55 centimeter en een spanwijdte van 64 tot 84 centimeter, waardoor hij aanzienlijk groter is dan andere spechtensoorten in zijn leefgebied.

De verenkleed van de Zwarte specht is, zoals de naam al doet vermoeden, overwegend zwart, wat een prachtig contrast vormt met de witte vlekken in de vleugels die vooral in vlucht zichtbaar zijn. Opvallend zijn ook de felrode kruin en nek bij het mannetje, wat een opmerkelijk onderscheid vormt met het vrouwtje, wiens hoofd volledig zwart is met slechts een subtiele rode ondertoon. Hun ogen zijn helder en levendig, met een doordringende blik die hun scherpe zintuigen weerspiegelt.

Het leefgebied van de Zwarte specht is hoofdzakelijk te vinden in de uitgestrekte, oude bossen van Europa en Azië, waar ze een voorkeur hebben voor hoge bomen met veel beschikbare holtes. Ze zijn bijzonder afhankelijk van oude bomen, niet alleen voor het nestelen maar ook voor het zoeken naar voedsel, dat voornamelijk bestaat uit mieren en hun larven. Hun krachtige snavel stelt hen in staat om diep in het hout te boren om bij hun prooi te komen, wat resulteert in de karakteristieke, diepe gaten die ze achterlaten in de bast van bomen.

De Zwarte specht is bekend om zijn opvallende roep, een luid en langgerekt 'kluu-kluu-kluu', dat vooral in het broedseizoen te horen is. Dit geluid, samen met het kenmerkende trommelen op boomstammen, maakt de Zwarte specht tot een onmiskenbare aanwezigheid in zijn habitat.

De voortplanting van de Zwarte specht begint met het uithakken van een nestholte in een boom, een taak die voornamelijk door het mannetje wordt uitgevoerd. De nestholte wordt elk jaar opnieuw gemaakt, wat een aanzienlijke inspanning vereist. Eenmaal voltooid, legt het vrouwtje 4 tot 6 eieren, die na een broedperiode van ongeveer 12 tot 14 dagen uitkomen. Beide ouders zijn betrokken bij de verzorging van de jongen, die na ongeveer 3 tot 4 weken het nest verlaten.

Ondanks dat de Zwarte specht in sommige gebieden relatief zeldzaam is en te lijden heeft onder habitatverlies en verstoring, wordt hij op de IUCN Rode Lijst van Bedreigde Soorten geclassificeerd als 'Niet bedreigd'. Dit is te danken aan zijn brede verspreiding en het feit dat er in grote delen van zijn verspreidingsgebied nog voldoende geschikte habitat aanwezig is.

In Nederland is de Zwarte specht voornamelijk te vinden in de grotere bosgebieden, waar hij een symbool is geworden van oude, ongerepte natuur. Zijn aanwezigheid duidt op een gezond bosecosysteem, wat de Zwarte specht tot een belangrijke soort maakt voor natuurbeschermers en vogelliefhebbers.