Gewichten en maten
Beschrijving van het dier
De Alpenwatersalamander (Ichthyosaura alpestris), ook bekend onder zijn vroegere wetenschappelijke naam Triturus alpestris, is een fascinerende amfibiesoort die voornamelijk in Europa voorkomt. Deze soort heeft een opvallende verschijning en een interessante levenscyclus die hem onderscheidt van vele andere amfibieën. De Alpenwatersalamander is te vinden in een verscheidenheid aan habitats, waaronder bossen, weiden en bergachtige gebieden, maar heeft een sterke voorkeur voor waterrijke omgevingen voor de voortplanting.
Uiterlijk: De Alpenwatersalamander heeft een slank lichaam dat tot ongeveer 12 centimeter lang kan worden, waarbij de mannetjes meestal iets kleiner blijven dan de vrouwtjes. De huid is glad en heeft een glanzende uitstraling. Tijdens de paartijd ondergaan de mannetjes een opvallende transformatie: hun rug krijgt een intens blauwe kleur en ze ontwikkelen een opvallende, gekartelde kam langs hun rug en staart, die dient om vrouwtjes te lokken. Vrouwtjes daarentegen behouden een meer gedempte kleurstelling, variërend van bruin tot groenachtig, met een lichtere buikzijde.
Leefgebied en verspreiding: De Alpenwatersalamander komt vooral voor in de Alpen en andere bergachtige regio's van Centraal- en Oost-Europa, maar zijn verspreidingsgebied strekt zich uit tot aan de randen van West-Europa. Ze hebben een voorkeur voor heldere, koele wateren zoals vijvers, beekjes en meren voor de voortplanting, maar buiten het broedseizoen trekken ze zich vaak terug in vochtige, schaduwrijke gebieden zoals bossen, waar ze zich verschuilen onder rotsen, bladeren of in de grond.
Voeding: De Alpenwatersalamander is een carnivoor die zich voedt met een verscheidenheid aan kleine waterdieren en insecten. Hun dieet bestaat uit larven, wormen, kleine kreeftachtigen en insecten. Jonge salamanders, of larven, voeden zich ook met plankton en andere micro-organismen in het water.
Voortplanting en levenscyclus: De voortplanting vindt plaats in het water, waar de mannetjes indrukwekkende baltsrituelen uitvoeren om de aandacht van de vrouwtjes te trekken. Na de paring legt het vrouwtje eitjes, die ze afzonderlijk vasthecht aan waterplanten. De eitjes ontwikkelen zich in het water, waaruit na enkele weken larven komen die volledig aangepast zijn aan een aquatisch leven. Deze larven ondergaan een metamorfose, die enkele maanden kan duren, waarna ze transformeren in volwassen salamanders en het water kunnen verlaten.
Conservatiestatus: Hoewel de Alpenwatersalamander in sommige delen van zijn verspreidingsgebied algemeen voorkomt, wordt de soort in andere gebieden bedreigd door habitatverlies, vervuiling en klimaatverandering. Beschermingsmaatregelen en habitatbehoud zijn essentieel om de populaties van deze unieke amfibiesoort te behouden.
In zijn geheel biedt de Alpenwatersalamander een fascinerend inzicht in de diversiteit en complexiteit van het amfibieleven in Europa. Met zijn opvallende uiterlijk en bijzondere levenscyclus is deze soort een boeiend onderwerp voor natuuronderzoekers en dierenliefhebbers.
Verspreidingskaart