Gewichten en maten

Beschrijving van het dier

De Spaanse vlieg (Lytta vesicatoria) is een keversoort die behoort tot de familie van de oliekevers (Meloidae). Ondanks de naam is de Spaanse vlieg niet beperkt tot Spanje, maar komt deze voor in diverse delen van Europa, waaronder Nederland, alsook in delen van Azië en Siberië. Dit fascinerende insect staat vooral bekend om zijn historische gebruik in de geneeskunde en als een afrodisiacum, hoewel het gebruik ervan vanwege de giftige eigenschappen tegenwoordig sterk wordt afgeraden.
De Spaanse vlieg heeft een opvallend uiterlijk. De lengte van de volwassen kever varieert tussen de 15 en 22 millimeter. De lichaamskleur is meestal een glanzend metaalgroen, wat het een bijzonder aantrekkelijk insect maakt. De vleugels van de Spaanse vlieg zijn relatief hard en bedekken het grootste deel van zijn achterlijf, wat typisch is voor kevers.
De larven van de Spaanse vlieg leven parasitair op bijenlarven. De volwassen kevers voeden zich met bladeren van diverse plantensoorten, waaronder de es, vlier, en iep. Het voortplantingsgedrag van deze soort is bijzonder: de vrouwtjes leggen honderden eieren in de grond of in spleten van boomschors. Wanneer de larven uitkomen, klimmen ze op bloemen en wachten daar op bezoekende bijen. Ze klampen zich vast aan een bij en worden zo naar een bijennest gebracht, waar ze zich voeden met bijenlarven.
Wat de Spaanse vlieg echter het meest berucht maakt, is de stof cantharidine, die door de kever wordt geproduceerd. Cantharidine staat bekend om zijn blaarvormende eigenschappen en werd in het verleden gebruikt voor de behandeling van verschillende kwalen, waaronder wratten en andere huidaandoeningen. Het is echter zeer giftig en kan bij inname ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken, zoals bloedingen in het maag-darmkanaal en nierfalen. De vermeende afrodisiacum eigenschappen komen voort uit het feit dat kleine hoeveelheden cantharidine de urinewegen kunnen irriteren, wat kan leiden tot een toename van de genitale doorbloeding. Dit effect is echter gevaarlijk en kan leiden tot ernstige complicaties.
Tegenwoordig wordt het gebruik van Spaanse vlieg in medische en afrodisiacum toepassingen sterk afgeraden vanwege de hoge toxiciteit en de beschikbaarheid van veiligere alternatieven. Desondanks blijft de Spaanse vlieg een intrigerend onderdeel van de natuurlijke wereld, een herinnering aan de complexiteit en diversiteit van het dierenrijk en de historische zoektocht van de mensheid naar genezing en genot.