Beschrijving van het dier
De Rouwmantel, wetenschappelijk bekend als Nymphalis antiopa, is een fascinerende vlindersoort die tot de familie van de Nymphalidae behoort. Deze middelgrote tot grote vlinder heeft een indrukwekkend voorkomen en een breed verspreidingsgebied, dat zich uitstrekt over Noord-Amerika, Europa, Azië en zelfs delen van Noord-Afrika.
De spanwijdte van de Rouwmantel kan variëren van ongeveer 6 tot 8 centimeter, waardoor het een van de grotere vlindersoorten is die men in zijn habitat kan tegenkomen. De bovenzijde van de vleugels is donkerbruin tot zwart gekleurd, versierd met een opvallende gele of crème rand die bijna de gehele rand van de vleugels omsluit. Binnen deze lichte rand zijn er kleine blauwe stippen zichtbaar, wat de vlinder een unieke en herkenbare uitstraling geeft. De onderzijde van de vleugels heeft een cryptische kleuring, variërend van grijsbruin tot mokka, waardoor de vlinder, wanneer deze zijn vleugels sluit, goed gecamoufleerd is tegen de bast van bomen en andere natuurlijke achtergronden.
De Rouwmantel heeft een bijzondere levenscyclus. De vrouwtjes leggen hun eitjes in groepen rond de takken van diverse loofbomen en struiken, waaronder wilgen, iepen en populieren. Na het uitkomen voeden de rupsen zich gezamenlijk met het blad van deze bomen, waardoor ze in deze fase gemakkelijk te herkennen zijn aan hun gregarische gedrag. De rupsen zijn zwart met felle, gele of witte stippen en hebben opvallende, vertakte stekels over hun lichaam. Naarmate ze ouder worden, verspreiden de rupsen zich en gaan ze over tot de verpopping.
De Rouwmantel is bijzonder omdat het een van de weinige vlindersoorten is die kan overwinteren als volwassen vlinder. Ze zoeken een beschutte plek op, zoals in holle bomen of onder losse schors, waar ze in een staat van rust, of diapauze, blijven tot de lente aanbreekt. Dit maakt het mogelijk dat de Rouwmantel een van de eerste vlinders is die men kan waarnemen zodra de temperaturen beginnen te stijgen.
Deze vlindersoort heeft een voorkeur voor bosrijke gebieden, maar kan ook gevonden worden in parken, tuinen en andere gebieden met voldoende vegetatie. Ze zijn vaak te zien langs bosranden en open plekken in het bos waar ze zich voeden met nectar van bloemen, boom sap, overrijp fruit en soms zelfs op mineralen die ze vinden in modder.
De Rouwmantel speelt een belangrijke rol in het ecosysteem als bestuiver en als voedselbron voor andere dieren. Ondanks dat de soort in sommige gebieden te maken heeft met habitatverlies en fragmentatie, wordt de Rouwmantel over het algemeen niet beschouwd als een bedreigde soort. Het blijft een prachtig voorbeeld van de biodiversiteit en de complexiteit van natuurlijke ecosystemen.