Beschrijving van het dier

Het Landkaartje (Araschnia levana) is een opmerkelijke verschijning onder de Nederlandse dagvlinders. Deze soort behoort tot de familie van de Nymphalidae, ook wel bekend als de aurelia's. De naam 'Landkaartje' is afgeleid van het unieke patroon op de onderzijde van de vleugels, dat doet denken aan een geografisch kaartpatroon met lijnen en vlakken in verschillende tinten bruin en wit.
Het Landkaartje heeft een bijzondere levenscyclus, die resulteert in twee totaal verschillende verschijningsvormen (dimorfisme) per jaar. De eerste generatie, die vliegt van april tot juni, vertoont een oranje bovenzijde met zwarte vlekken, wat doet denken aan de Kleine Vos. De tweede generatie, aanwezig van juli tot september, heeft een donkerbruine tot zwarte bovenzijde met witte banden en vlekken. Deze verandering is een aanpassing aan de verschillende seizoenen en de daarbij behorende camouflagebehoeften.
De vlinder heeft een voorkeur voor vochtige, bloemrijke gebieden, zoals bosranden, heggen, vochtige weilanden en tuinen. De rupsen van het Landkaartje leven voornamelijk op brandnetels (Urtica dioica), wat de soort sterk afhankelijk maakt van deze plant. De rupsen zijn opvallend door hun zwarte kleur met witte stippen en een reeks van dunne, gele lijnen langs de zijkanten.
In de voortplanting legt het vrouwtje haar eitjes in groepjes aan de onderkant van brandnetelbladeren. Na het doorlopen van de rups- en popfase, ontpopt de volgende generatie zich tot vlinder, waarna de cyclus opnieuw begint. De overwintering vindt plaats in de popfase.
De aanwezigheid van het Landkaartje is indicatief voor een gezonde, biodiverse omgeving. Echter, zoals veel vlindersoorten, ondervindt ook het Landkaartje de gevolgen van habitatverlies, intensieve landbouw en het gebruik van pesticiden. Bescherming van zijn leefgebied, met name de instandhouding van brandnetelrijke zones, is cruciaal voor het voortbestaan van deze soort.
In de afgelopen decennia is er in Nederland een toename in de aantallen en verspreiding van het Landkaartje waargenomen, mede dankzij gerichte natuurbeschermingsmaatregelen en een groter bewustzijn over het belang van biodiversiteit. Het Landkaartje blijft een fascinerend voorbeeld van de complexiteit en schoonheid van de natuur, en herinnert ons aan de noodzaak om zorgvuldig met onze omgeving om te gaan.