Gewichten en maten

Biologische gegevens

Bedreigingsstatus

Beschrijving van het dier

Het gouden leeuwaapje, wetenschappelijk bekend als Leontopithecus rosalia, is een fascinerende en uiterst opvallende verschijning in de dierenwereld, vooral vanwege zijn levendige oranje-gouden vacht en zijn expressieve gezicht. Dit kleine, maar opmerkelijke lid van de familie van de apen komt oorspronkelijk uit de Atlantische bossen van Oost-Brazilië, een habitat die helaas steeds meer onder druk staat door ontbossing en fragmentatie. Dit heeft het gouden leeuwaapje tot een van de meest bedreigde primatensoorten ter wereld gemaakt.
Met een lichaamsgrootte die zelden de 30 centimeter overschrijdt en een gewicht dat varieert tussen de 500 en 700 gram, is het gouden leeuwaapje een klein en behendig dier. Het beschikt over een opvallend lange en zijdeachtige vacht, die varieert van diep goudgeel tot oranjerood, en een lange, pluizige staart die niet prehensiel is, wat betekent dat het niet gebruikt kan worden om zich vast te grijpen. Hun gezicht is een donkerder, bijna zwart masker dat sterk afsteekt tegen hun heldere vacht, met grote, ronde ogen die een gevoel van nieuwsgierigheid uitstralen.
Gouden leeuwaapjes leven in sociale groepen, meestal bestaande uit een monogaam paar en hun nakomelingen, hoewel groepen van wel acht individuen zijn waargenomen. Deze groepsstructuur speelt een cruciale rol in zowel hun overlevingsstrategieën als in hun voortplantingsgedrag. Ze communiceren met elkaar via een complex systeem van geluiden, gezichtsuitdrukkingen en lichaamshoudingen, wat essentieel is voor het handhaven van de sociale cohesie binnen de groep en voor het waarschuwen voor potentiële gevaren.
Het dieet van het gouden leeuwaapje is omnivoor, maar ze hebben een voorkeur voor fruit, nectar en boomgum. Ze vullen dit aan met insecten, kleine reptielen en amfibieën, wat hun rol in het ecosysteem als zowel bestuivers als natuurlijke plaagbestrijders onderstreept. Hun voedingsgedrag draagt bij aan de verspreiding van zaden, wat cruciaal is voor de regeneratie van hun bosrijke habitat.
De voortplanting van het gouden leeuwaapje kent een bijzonder aspect; meestal worden er tweelingen geboren, wat relatief zeldzaam is in de primatenwereld. De hele groep helpt mee met de zorg voor de jongen, een gedrag dat bekend staat als alloparenting. Dit verhoogt de overlevingskansen van de nakomelingen aanzienlijk, aangezien het de ouders in staat stelt om meer tijd te besteden aan voedselverzameling en bescherming.
Helaas staat het voortbestaan van het gouden leeuwaapje onder grote druk. Ontbossing, habitatfragmentatie en de illegale huisdierenhandel hebben de populaties ernstig aangetast. Gelukkig zijn er diverse beschermingsprogramma's en fokprogramma's in gevangenschap opgezet om de soort te behouden. Deze inspanningen hebben enig succes geboekt, maar het is van cruciaal belang dat het behoud van hun natuurlijke habitat wordt voortgezet en uitgebreid om deze unieke en prachtige primaten een kans op overleven te bieden in hun natuurlijke omgeving.